Czarne plamy na fugach, stęchły zapach w łazience, wilgotne ściany. Pleśń to potocznie nazywane grzyby strzępkowe, organizmy wielokomórkowe zbudowane z nitkowatych strzępek, które mogą przybierać różne kolory – od białego, przez szary i zielonkawy, aż po czarny. Problem dotyczy wielu domów, ale nie wszyscy zdają sobie sprawę z konsekwencji zdrowotnych długotrwałego kontaktu z tym uciążliwym grzybem.

Zagrożenia dla zdrowia

U większości osób wdychanie zarodników grzybów nie powoduje objawów, jednak kontakt z pleśnią może wywoływać objawy alergiczne, wysypkę, kichanie, kaszel, podrażnienie oczu, a nawet duszności. Osoby zdrowe często ignorują pierwsze symptomy, przyjmując je za przeziębienie lub alergię sezonową.

Pleśnie są silnymi alergenami mogącymi wywołać kichanie, kaszel, łzawienie oczu i świszczący oddech. U osób chorujących na astmę lub POChP mogą spowodować zaostrzenie tych chorób. Dla astmatyków ekspozycja na zarodniki może oznaczać ataki duszności wymagające interwencji medycznej.

U osób z obniżoną odpornością kontakt z pleśnią może wywołać grzybice układowe – poważne infekcje wewnętrzne. Przykładem jest aspergiloza, która atakuje układ oddechowy i może prowadzić do zapalenia płuc lub uszkodzenia zatok. U ludzi z obniżoną odpornością grzybica może być przyczyną sepsy.

Długotrwała ekspozycja na mikotoksyny – toksyczne substancje wytwarzane przez niektóre gatunki pleśni – może prowadzić do uszkodzenia wątroby i nerek, zaburzeń hormonalnych, problemów neurologicznych, osłabienia odporności i rozwoju nowotworów. Wieloletnie przebywanie w zagrzybionych pomieszczeniach może przyczynić się do rozwoju choroby nowotworowej.

Objawy kontaktu z pleśnią

W obecności pleśni w pomieszczeniu mogą pojawić się symptomy podobne do kataru, ból gardła, świszczenie podczas oddychania, pieczenie oczu i zmiany skórne. Przewlekłe dolegliwości często nasilają się w domu, a łagodnieją podczas przebywania na zewnątrz.

Domownicy mieszkający w zagrzybionych pomieszczeniach skarżą się na przewlekłe bóle głowy, mięśni i stawów. Zarodniki pleśni odpowiadają za takie schorzenia jak zapalenia stawów i kręgosłupa, astmę oraz depresję. Mykotoksyny mogą powodować mrowienie i drętwienie kończyn oraz problemy z koncentracją.

Szczególnie narażone są małe dzieci, osoby starsze, alergicy oraz ci, których układ odpornościowy jest osłabiony przez choroby lub leczenie. Zjedzenie pożywienia zawierającego chorobotwórcze przetrwalniki pleśni może wywołać halucynacje, gorączkę, drgawki, martwicę kończyn. W przypadku podejrzenia zatrucia można podać węgiel leczniczy, ale konieczna jest wizyta u lekarza.

Jak skutecznie usunąć pleśń

Przed przystąpieniem do usuwania należy zabezpieczyć się odpowiednio. Obróbka ścian powinna być przeprowadzana w masce ochronnej lub respiratorze, z gumowymi rękawicami na rękach i w zamkniętej odzieży. Podczas pracy konieczne jest wietrzenie pomieszczenia, aby zmniejszyć stężenie zarodników w powietrzu.

Ostrożnie spryskaj obszar zaatakowany przez grzyba specjalnym środkiem na pleśń. Płyn biobójczy przenika przez błony komórkowe grzybów, całkowicie degradując je w ciągu kilkunastu minut. W łazience sprawdzają się preparaty z chlorem, które działają wybielająco i dezynfekująco. W sypialni i pokojach dziecięcych lepsze są środki bezwonne i bezchlorowe.

Zainfekowane tapety ostrożnie usuń i zutylizuj. To samo zrób ze starym silikonem z fug, aby zarodniki nie przedostały się do innych pomieszczeń. W przypadku głębokiego zagrzybienia konieczne może być zbicie tynku z dużym zapasem i dokładne oczyszczenie otoczenia.

Naturalne metody również przynoszą efekty w początkowej fazie problemu. Wymieszaj jedną szklankę boraksu z czterema litrami wody, nanieś roztwór na pleśń szczotką lub gąbką, poczekaj kilka minut i przetrzyj zainfekowany obszar wilgotną szmatką. Pomocny jest też ocet, soda oczyszczona oraz olejek z drzewa herbacianego o właściwościach grzybobójczych.

Profilaktyka i ochrona zdrowia

Kluczem do sukcesu jest eliminacja przyczyn, które sprzyjają rozwojowi pleśni. Należy utrzymywać poziom wilgotności w domu poniżej 50 procent. Pomocne może być częste wietrzenie pomieszczeń lub używanie osuszacza powietrza, a także unikanie suszenia prania w pomieszczeniach. Prawidłowa wilgotność powinna mieścić się w granicach 40-60 procent.

Napraw wszelkie przecieki w dachu, ścianach lub instalacjach wodno-kanalizacyjnych, aby usunąć wilgoć. Po zalaniu posprzątaj i osusz dom jak najszybciej. Grzyby wytwarzają przetrwalniki, które umożliwiają przetrwanie w niekorzystnych warunkach, dlatego przed usunięciem samej pleśni należy wyeliminować czynniki przyczyniające się do jej rozwoju.

Odpowiednia wentylacja ma kluczowe znaczenie. Brak właściwej wentylacji prowadzi do dużej wilgotności w domu, a to idealne warunki do rozwoju pleśni. Zimą jednak długie wietrzenie może doprowadzić do ochłodzenia i zawilgocenia ścian, tworząc podłoże dla grzybów. Temperatura powyżej 20 stopni Celsjusza sprzyja pleśni, więc nie należy przegrzewać pomieszczeń.

Używaj odpowiednich farb do malowania pomieszczeń, w których jest wilgoć. Nie używaj dywanów w miejscach takich jak łazienki lub piwnice, w których może być dużo wilgoci. Rzeczy, które są spleśniałe i nie dają się wyczyścić lub wyprać, należy wyrzucić. Do montażu urządzeń sanitarnych warto zastosować silikon sanitarny blokujący pleśń.

Używając osuszacza można stworzyć zdrowy i komfortowy mikroklimat w domu w ciągu zaledwie 24 godzin. Urządzenie posiada wbudowany higrometr kontrolujący poziom wilgotności, dzięki czemu skutecznie osusza pomieszczenie do bezpiecznego poziomu i automatycznie utrzymuje je w suchości.

Jeśli domownicy doświadczają przewlekłych dolegliwości nasilających się w domu, warto rozważyć zbadanie mieszkania przez specjalistów. W przypadku dużego zagrzybienia, podejrzenia obecności agresywnego grzyba domowego lub problemów zdrowotnych mieszkańców profesjonalna pomoc może być niezbędna. Wczesna reakcja i systematyczne działania profilaktyczne pozwolą uniknąć poważnych konsekwencji zdrowotnych związanych z długotrwałą ekspozycją na pleśń.